Ngày 17/4, Bộ TT&TT giao Cục Phát thanh, truyền hình và Thông tin điện tử phối hợp với Cục Nghệ thuật biểu diễn (Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch) soạn thảo Chương trình hợp tác quản lý một số vấn đề trên không gian mạng như điện ảnh, biểu diễn nghệ thuật.
Cụ thể, quy trình xử lý (hạn chế phát sóng, biểu diễn, quảng cáo) đối với nghệ sĩ, người có tầm ảnh hưởng (KOLs) có hành vi vi phạm pháp luật, trái thuần phong mỹ tục dự kiến hoàn thành vào tháng 10.
Nhưng, nghệ sĩ vi phạm thế nào sẽ bị cấm sóng?
Nghệ sĩ Việt “lệch chuẩn” là những đối tượng bị khán giả yêu cầu đưa vào danh sách cấm hoạt động. Trước đó, Minh Béo bị bắt ở Mỹ do hành vi quấy rối tình dục trẻ em. Từ năm 2016 đến nay đã 5 năm, khán giả chưa nguôi khi thấy Minh Béo vẫn tiếp tục hoạt động sau scandal chấn động dư luận xã hội.
Gần đây, Hữu Tín là diễn viên bị công chúng yêu cầu cấm sóng khi vướng scandal tổ chức sử dụng trái phép chất ma túy. Cuối năm 2022, Viện kiểm sát nhân dân quận 8 (TPHCM) đề nghị truy tố Trần Hữu Tín – tức diễn viên hài Hữu Tín, quán quân Cười Xuyên Việt – để xét xử về tội tổ chức sử dụng trái phép chất ma túy.
Việt Nam chưa từng có tiền lệ việc nghệ sĩ bị xử phạt. Nhưng nếu đi một vòng từ Tây sang Đông, từ Á sang Âu, đối tượng bị cấm hoạt động thường có hành vi lệch văn hóa, sử dụng chất cấm, trốn thuế…
Hữu Tín là một trong những trường hợp bị khán giả Việt yêu cầu cấm hoạt động do dính líu ma túy.
Sự mạnh tay của Trung Quốc
Lấy ví dụ gần nhất ở showbiz Hoa ngữ.
Một năm trở lại đây, cơ quan chức năng, quản lý văn hóa Trung Quốc mạnh tay với những đối tượng vi phạm pháp luật, gắt gao nhất là đối tượng sử dụng chất cấm.
Tháng 8/2021, Tổng cục Phát thanh, Truyền hình Trung Quốc thông qua quy định Kiểm soát tệ nạn ma túy trong ngành giải trí. Quy định nêu rõ người dính đến chất cấm hoàn toàn không được xuất hiện trên các phương tiện phát thanh, truyền hình hay truyền thông đại chúng, kể cả làm việc trong hậu trường.
Chương trình truyền hình, phim điện ảnh sau khi đóng máy, nếu có nghệ sĩ dùng chất cấm bị phát hiện cũng bị cấm phát hành vĩnh viễn, kể cả trên Internet.
Những nghệ sĩ từng vướng chất cấm ở Trung Quốc như Trương Mặc, Kha Chấn Đông, kể cả Phòng Tổ Danh (con trai Thành Long) đều bị cấm hoạt động hoàn toàn.
Châu Tuấn Vỹ, Ngô Diệc Phàm là một trong những trường hợp bị tẩy chay mạnh mẽ, “bít đường” trở lại showbiz.
Lối sống bệ rạc, vướng mại dâm cũng là lý do khiến sao Trung Quốc bị cấm hoạt động.
Ủy ban Kiểm tra Kỷ luật Trung ương Trung Quốc và Tổng cục Phát thanh, Truyền hình Trung Quốc từng ra văn bản không khoan nhượng trước nghệ sĩ sai lệch đạo đức, rối loạn kỷ cương.
Sao hạng A lừng lẫy một thời Ngô Diệc Phàm hoàn toàn “bít cửa” trở lại showbiz hoa ngữ sau khi bị cáo buộc hiếp dâm. Nếu như trước đây, họ chỉ bị chỉ trích một thời gian, sau đó tìm đường trở lại giới giải trí, giờ đây con đường này hoàn toàn khép kín khi pháp luật can thiệp.
Lý Vân Địch, Lý Dịch Phong cũng bị nhãn hàng gạch tên, loại khỏi giới giải trí khi bị kết tội mua dâm trái phép.
Trường hợp bị hạn chế hoạt động tiếp theo thuộc nhóm đối tượng “vi phạm thuần phong mỹ tục”, “lối sống lệch chuẩn”. Những nghệ sĩ ngoại tình như Đổng Khiết, Lý Tiểu Lộ… tuy không có văn bản chính thức vẫn bị giới giải trí ngầm quay lưng, cơ hội trở lại khó khăn, gần như không có.
Với nhóm đối tượng phát ngôn nhạy cảm về chính trị, kích động dư luận, cơ quan chức năng cũng xử lý mạnh tay, từ Trương Triết Hạn (chụp hình ở khu vực nhạy cảm chính trị), đến Hà Du Tiệp, Châu Tuấn Vỹ, Xuân Hạ… đều bị cấm diễn vì kích động dư luận vào lúc COVID-19 bùng phát.
Tại Hàn Quốc, đối tượng bị cấm hoạt động cũng liên quan đến chất kích thích và ma túy. Gần đây nhất là Ảnh đế Yoo Ah In, trong quá khứ có “Thái tử” Ju Ji Hoon. Tuy Ji Hoon gần đây trở lại hoạt động nghệ thuật, nhưng khoảng hơn 10 năm trước, nhiều người nghĩ nam diễn viên gần như bị dập tắt hoàn toàn cơ hội trở lại.
Giờ đây, khi khán giả ngày một khó tính, Yoo Ah In khó có đường lui khi gắn mác “nghệ sĩ sử dụng chất cấm”.
Phương Tây khoan nhượng
Với giới giải trí phương Tây, nghệ sĩ có phần tự do hơn.
Nhóm nghệ sĩ bị quay lưng thường là nghệ sĩ vướng các cáo buộc tấn công tình dục. Song, để nói bị cấm sóng, cấm hoạt động, gần như là không có trong tiền lệ.
Trường hợp gay gắt nhất thuộc về tài tử Kevin Spacey – người bị buộc tội tấn công tình dục nam giới. Sau khi bị tố cáo và ra tòa, nam diễn viên bị loại khỏi series nổi tiếng House Of Cards. Cảnh quay của ông trong All The Money In The World cũng bị cắt hoàn toàn.
Phim tiểu sử Gore Vidal do ông đóng chính cũng bị hủy bỏ. Hàng loạt công ty, nhà sản xuất hợp tác cùng Spacey trước đó cũng quyết định cắt hợp đồng, hủy vai, cấm sóng Kevin Spacey.
Tài tử Armie Hammer cũng là là trường hợp bị tẩy chay mạnh mẽ trên toàn nước Mỹ. Nam diễn viên khiến nhiều người “hoảng” khi có suy nghĩ bệnh hoạn, đòi ăn thịt người yêu.
Sau hàng loạt cáo buộc, Armie Hammer bị gạch tên khỏi nhiều dự án, từ The Offer, phim Shotgun Wedding đóng cùng Jennifer Lopez và chương trình Broadway The Minutes.
Phương Tây còn khá nhẹ tay trong việc cấm sóng nghệ sĩ.
Tuy nhiên, Armie Hammer vẫn tìm đường trở lại Hollywood sau hàng loạt cáo buộc. Theo The Sun, Armie Hammer sẽ trở lại hoạt động nghệ thuật sau thời gian cai nghiện ma túy, phục hồi nhân phẩm.
Marilyn Manson, Harvey Weinstein lại là đối tượng bị cả Hollywood quay lưng vì thói bạo lực tình dục, dùng quyền lực tấn công nhiều cô gái trẻ. Ngoài việc phải đền tội trước pháp luật, “ông trùm Hollywood” và “quái vật Hollywood” phải đối mặt với việc bị tẩy chay hoàn toàn.
Vụ cấm xuất hiện vì bạo lực đến từ một trong những tài tử nổi tiếng nhất Hollywood – Will Smith. Do tức giận vì trò đùa của đồng nghiệp, anh lên sân khấu tát Chris Rock và tạo nên làn sóng phẫn nộ trong giới.
Viện Hàn lâm quyết định cấm Will Smith đến các sự kiện liên quan đến giải Oscar trong 10 năm.
Tuy nhiên, vụ “cấm xuất hiện” chỉ diễn ra trong thời gian ngắn. Nói cách khác, các diễn viên, ca sĩ chỉ bị tẩy chay sau đó dễ dàng tìm đường trở lại Hollywood do không có văn bản cấm chính thức từ phía cơ quan chức năng.
Tuy có phần khác nhau, nhưng khi xét ở Việt Nam, trường hợp nên bị cấm sóng là các nghệ sĩ có đời tư chưa trong sạch, vi phạm thuần phong mỹ tục, bán hàng kém chất lượng ảnh hưởng xấu đến xã hội.
Hiện, công chúng Việt chờ đến tháng 10. Khi Chương trình hợp tác quản lý một số vấn đề trên không gian mạng hoàn thành, lúc đó khán giả biết được đâu là trường hợp không xứng đáng xuất hiện dày đặc trên phương tiện truyền thông đại chúng.
Theo Tiền Phong
